Στο πρόγραμμα ERASMUS+,που πραγματοποιήθηκε από τον φορέα EUROPASS TEACHER ACADEMY στη Φλωρεντία και την περίοδο από 3-10-2022 έως 8-10-2022, συμμετείχαμε οι εκπαιδευτικοί του σχολείου, κυρία Αυλακιώτη Θωμαή (καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής), κύριος Μωραΐτης Παναγιώτης (καθηγητής Χημικός) και κυρία Νοέα Ξανθή (καθηγήτρια φιλόλογος).
Αρχικά και μέχρι την Τετάρτη, 5-10-2022, παρακολουθήσαμε το πρόγραμμα για το οποίο είχαμε επιλεγεί, δηλαδή το «A satisfying school experience: strategies and skills for teachers» με καθηγήτρια την Roberta Begliomini, ενώ τις δύο επόμενες ημέρες, λόγω ασθένειας της επιμορφώτριας, μεταφερθήκαμε στο πρόγραμμα «Empowered teachers.Rediscover your motivation and energy» με καθηγήτρια την Susan Gagliano.
Στο 1ο πρόγραμμα, είχαμε την ευκαιρία να συναναστραφούμε με επτά (7)ακόμα συναδέλφους από σχολεία της Γαλλίας, της Αυστρίας και της Κροατίας, να γνωρίσουμε διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα, να μοιραστούμε αγωνίες και προβλήματα της εκπαιδευτικής καθημερινότητας, αλλά και ιδέες και στρατηγικές ενδυνάμωσης στο έργο μας.
Η πρώτη ημέρα ξεκίνησε με δραστηριότητες γνωριμίας μεταξύ των μελών της ομάδας και δημιουργίας κλίματος οικειότητας (icebreaker activities), κάτι που θεωρήθηκε ιδιαίτερα σημαντικό και αναγκαίο, πριν ασχοληθούμε με ευαίσθητα θέματα της σχολικής πράξης. Έτσι, λοιπόν, κληθήκαμε σε ζευγάρια (οι συνδυασμοί των οποίων άλλαζαν σε κάθε δράση) να αφηγηθούμε την ιστορία του ονόματός μας, να αποκαλύψουμε την πιο αγαπημένη μας λέξη στη γλώσσα μας, γνωστοποιώντας και τη σημασία της. Αυτή η φάση του προγράμματος έληξε με την κατασκευή στον πίνακα ανακοινώσεων της αίθουσας ενός δέντρου από χαρτάκια post-it, όπου αναγράφονταν οι λόγοι για τους οποίους ο καθένας ένιωθε ευτυχισμένος στο σχολείο.
Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη αυτής της διαδικασίας «ομογενοποίησης» μιας ομάδας ήταν ότι δόθηκαν ιδέες και πρακτικές, οι οποίες θα μπορούσαν άνετα να αξιοποιηθούν στη σχολική τάξη, στην αρχή της σχολικής χρονιάς (ιδιαιτέρως , όταν πρόκειται για την Α΄ τάξη, στην οποία εγγράφονται μαθητές από διαφορετικά σχολεία, ή όταν ένας νέος μαθητής έρχεται σε ένα τμήμα και είναι προτεραιότητα του εκπαιδευτικού να τον βοηθήσει να προσαρμοστεί ομαλά σε αυτό). Με αυτόν τον τρόπο, άρχισε να διαμορφώνεται ο πιο βασικός άξονας του προγράμματος: Ευτυχισμένο θεωρείται ένα σχολείο, όταν όλοι είναι ευτυχισμένοι μέσα σε αυτό.
Η ημέρα έκλεισε με τις παρουσιάσεις των σχολείων από τη Γαλλία και την Αυστρία.
Τη δεύτερη ημέρα, παρουσιάστηκαν τα άλλα δύο σχολεία της ομάδας το ελληνικό και της Κροατίας. Αυτή η διαδικασία ενίσχυσε το φιλικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί την προηγούμενη ημέρα και ενεργοποίησε ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον των μελών της ομάδας .
Στη συνέχεια, τέθηκαν οι κύριοι στόχοι του προγράμματος, δηλαδή η διερεύνηση των φαινομένων της σχολικής διαρροής, αλλά και της σχολικής απάθειας, ενώ ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στη δυνατότητα βελτίωσης των ικανοτήτων επικοινωνίας των εκπαιδευτικών μέσα στη σχολική κοινότητα με τους μαθητές/τριες και τους γονείς. Έννοιες όπως «MOTIVATION =κινητοποίηση», «EMPATHY=ενσυναίσθηση», «MINDFULNESS= ενσυνειδητότητα» συζητήθηκαν, παράλληλα με τους τρόπους βελτίωσης της ενεργητικής ακρόασης και θετικής επικοινωνίας.
Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και εστιάσαμε στο πώς συνδέεται με την ανεργία, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη φτώχεια και την κακή υγεία. Προσπαθήσαμε να προσδιορίσουμε τους λόγους για τους οποίους ορισμένοι νέοι εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Προβλήματα προσωπικά ή οικογενειακά, μαθησιακές δυσκολίες ή μια εύθραυστη κοινωνικοοικονομική κατάσταση πιθανόν επηρεάζουν μαθητική διαρροή. Σημαντικοί παράγοντες είναι , επίσης, ο τρόπος συγκρότησης του εκπαιδευτικού συστήματος, το σχολικό κλίμα και οι σχέσεις δασκάλου-μαθητή.
Αναλύσαμε, επίσης, ένα άλλο κοινό πρόβλημα, τη σχολική αδιαφορία και μάθαμε να αναγνωρίζουμε τα σημάδια των μαθητών/τριών, που αρχίζουν να εγκαταλείπουν ένα συγκεκριμένο μάθημα ή το σχολείο, ώστε να μπορέσουμε να αποτρέψουμε την εμφάνιση του προβλήματος εγκαίρως.
Τα μέλη της ομάδας, καταφέραμε να αναπτύξουμε τις επικοινωνιακές μας δεξιότητες και να βρούμε τρόπους επικοινωνίας με γονείς και μαθητές/τριες. Βελτιώθηκαν, επίσης, οι δεξιότητες θετικής επικοινωνίας, ενεργητικής ακρόασης και ενσυναίσθησης, ενώ έγινε απόλυτα κατανοητό πως «όσο καλύτερη είναι η επικοινωνία με γονείς και μαθητές/τριες, τόσο καλύτερη είναι η διδασκαλία σας…και τόσο πιο ευτυχισμένοι είστε», ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Begliomini.
Εμβαθύναμε, επίσης, τις γνώσεις μας στην έννοια, «ενσυνειδητότητα»(έννοια, τύποι και οφέλη της ενσυνειδητότητας, εξάσκηση σε έναν διαλογισμό επίγνωσης). Η έννοια αυτή αποτελεί μια βασική ανθρώπινη ικανότητα που μας επιτρέπει να είμαστε πλήρως παρόντες, με επίγνωση του πού βρισκόμαστε και τι κάνουμε, και να μην είμαστε υπερβολικά αντιδραστικοί ή συγκλονισμένοι από αυτό που συμβαίνει γύρω μας.
Ένα άλλο θέμα που απασχόλησε τους συμμετέχοντες στην ομάδα, ήταν η κινητοποίηση των μαθητών (η παροχή κινήτρων μέσα στο σχολείο), το πιο περίπλοκο και προκλητικό ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί σήμερα. Συνειδητοποιήσαμε, λοιπόν, ότι δεν πρέπει να διδάξουμε κανέναν, πρέπει μόνο να παρέχουμε το περιβάλλον στο οποίο μπορεί κανείς να μάθει. «Εμπνευστείτε και δώστε κίνητρα στους μαθητές σας με τρόπο που να είναι υπεύθυνοι και αφοσιωμένοι, ώστε να μπορούν να κατέχουν τη μάθησή τους», πρότεινε εκ νέου η επιμορφώτρια μας.
Οι δραστηριότητες και σε αυτή τη φάση ήταν ποικίλες και αφορούσαν τόσο το πώς μπορούν να παρακινηθούν οι μαθητές (δέντρο κινήτρων), όσο και πώς να εξασκήσουν την ενσυναίσθηση στην τάξη. Έτσι, μοιραστήκαμε μια από τις δύσκολες στιγμές μας (προσωπική ή επαγγελματική), ανταλλάσσοντας μεταξύ μας λόγια συμπαράστασης. Σημαντικό και σε αυτό το σημείο ήταν πως οι εκπαιδευτικοί αντιλήφθηκαν πως ενεργητική ακρόαση δε σημαίνει την αποφυγή αρνητικών θεμάτων ή την αντιμετώπιση δυσάρεστων ειδήσεων με χαμόγελο. Πρόκειται για τον μετριασμό των συγκρούσεων και τη χρήση γλώσσας που καθησυχάζει, παρακινεί και εμπνέει δράση.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, πραγματοποιήθηκε μια περιήγηση στην πόλη με ξενάγηση από επιμορφωτή του προγράμματος.
Η τρίτη ημέρα περιελάμβανε δύο εξωτερικές δραστηριότητες: Μία στην αυλή της ακαδημίας, κατά την οποία, όντας σε κύκλο, έπρεπε να κάνουμε ο ένας στον άλλο ένα κομπλιμέντο για να νιώσουμε χαρούμενοι και η άλλη στη βιβλιοθήκη της πόλης, όπου τα μέλη της ομάδας είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για την μέχρι τότε εμπειρία μας από τη συμμετοχή μας στο Erasmus, τα προβλήματά μας στα σχολεία μας και πολλά άλλα θέματα.
Την τέταρτη ημέρα,ολόκληρη η ομάδα μεταφέρθηκε στο 2ο πρόγραμμα, το οποίο είχε ως κύριο στόχο την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών, έτσι ώστε να προβλεφθούν φαινόμενα κούρασης ή και εγκατάλειψης της προσπάθειας από την πλευρά τους (burn out), λόγω του ιδιαίτερα απαιτητικού εργασιακού τους περιβάλλοντος. Η βασική δυσκολία ήταν ότι έπρεπε να συμμετέχουμε σε μία ήδη διαμορφωμένη ομάδα, της κυρίας Gagliano,η οποία αποτελείτο από (έξι) 6 εκπαιδευτικούς από την Τουρκία και να προσαρμοστούμε στο νέο αντικείμενο, το οποίο τελικά απεδείχθη σχετικό με το αρχικό θέμα του δικού μας προγράμματος , καθώς προσανατολισμός του ήταν η δημιουργία ευτυχισμένων εκπαιδευτικών μέσα στη σχολική κοινότητα.
Η κυρία Gagliano ξεκίνησε την 1η μας κοινή ημέρα με μια προσπάθεια να γνωριστούν τα μέλη και των δύο ομάδων, εφαρμόζοντας τεχνικές εκμάθησης των ονομάτων μέσω ομαδικών δραστηριοτήτων (icebreaker activities), όπως ο χωρισμός σε ομάδες διαφορετικών σχολείων και η συζήτηση για τα προβλήματα των εκπαιδευτικών στην κάθε χώρα. Στη συνέχεια, προσπάθησε να ενσωματώσει και τη δική μας ομάδα στο θέμα του προγράμματός της και επαναλαμβάνοντας εν τάχει τα όσα είχαν ειπωθεί τις προηγούμενες ημέρες, αλλά και συζητώντας δραστηριότητες χαλάρωσης και ψυχολογικής υποστήριξης των εκπαιδευτικών, τις οποίες θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε στα σχολεία μας.
Την πέμπτη ημέρα, συζητήσαμε για τον υγιή τρόπο ζωής, καθώς επηρεάζει σημαντικά το έργο μας και δημιουργήσαμε και τη δική μας «υγιή πιατέλα» μιας εβδομάδας, αποκαλύπτοντας τις δικές μας συνήθειες (υγιείς και μη).
Η ημέρα ολοκληρώθηκε με ανακεφαλαίωση των πεπραγμένων των δύο τελευταίων ημερών και την απονομή των διπλωμάτων.
Την έκτη και τελευταία ημέρα του προγράμματος, η ακαδημία Europass προσέφερε, τέλος, στους συμμετέχοντες/συμμετέχουσες εκπαιδευτικούς την επιλογή δύο εκδρομών, μία στους λόφους Chianti με τους περίφημους αμπελώνες τους και μία σε τρεις γειτονικές όμορφες πόλεις (Pisa, Siena, San Gimignano), ολοκληρώνοντας, έτσι, την εβδομάδα εκπαίδευσης .
